• O seu obxectivo é facilitar a substitución xeracional apoiando a incorporación da xente nova ao sector agrícola.
• O estudo explora a posta en marcha dun programa nacional de visitas de formación para mozos en explotacións agrícolas.

O obxectivo do estudo é facilitar a substitución xeracional no sector agrícola mediante a incorporación de mozos ben formados e preparados. Isto require a posta en marcha de procesos de cualificación adaptados ás necesidades da xente nova, e sobre todo procesos de formación práctica que lles permitan consolidar os seus coñecementos e aplicalos posteriormente nas súas respectivas explotacións.

Por este motivo, o estudo explora a posta en marcha dun programa nacional de visitas de formación para mozos en explotacións agrícolas de acollida como ferramenta para mellorar os seus coñecementos, comparalos, facilitar a súa aplicación nas explotacións que xestionan e fortalecer os procesos de incorporación de coñecemento e tecnoloxía no sector agrícola.

Metodoloxía

O estudo analiza as necesidades formativas da mocidade en función de catro parámetros:

• Datos de incorporación dos últimos 2 períodos (2007-2013 e 2014-2020).
• Características e tendencias do sector.
• O marco regulatorio.
• Un cuestionario completado por 289 agricultores e silvicultores mozos.

Conclusións

A) En canto á incorporación da xente nova ao sector agrícola, o estudo deduce que:

• Os obstáculos que impiden que a xente nova se dedique á agricultura derivan das dificultades para acceder á terra, ao financiamento e ao coñecemento, pero tamén da dispoñibilidade de servizos nas zonas onde viven e de infraestruturas axeitadas.
• En 2018, recrutáranse 35 076 mozos en ambos períodos de programación (2007-2013 e 2014-2018). Isto representa unha media (considerando 12 anos) de 2.923 mozos por ano.
• Do total de mozos incorporados en todo o Estado, o 71,92% son homes (25.228) e o 28,08% son mulleres (9.848). As porcentaxes máis altas de incorporación de mulleres ao mercado laboral atópanse na cornixa cantábrica (Galicia, Asturias e Cantabria).
• A maior porcentaxe de novos ingresos prodúcese entre os 35 e os 40 anos. Entre as mulleres que se incorporaron, hai unha idade maior en comparación cos homes.
• Entre as mulleres, hai unha porcentaxe maior de mulleres incorporadas fóra do sector que de homes.
• Os datos indican que os novos empregados son incapaces de reverter o declive da profesión agrícola. En comparación cunha media de 3.061 mozos que se incorporaron ao programa entre 2009 e 2018, a SETA perde unha media de 3.845 estudantes matriculados cada ano.
• O número de novos entrantes vén aumentando desde 2016, xa sexa debido ao impulso desta medida por parte dalgunhas comunidades autónomas (por exemplo, Andalucía) ou debido ao crecemento da demanda de novos entrantes (por exemplo, a costa cantábrica).

B) En canto aos contidos da formación:

• Aproximadamente a metade das novas incorporacións atópanse en sectores continentais , con explotacións cada vez máis grandes que dependen en gran medida das axudas directas. As súas necesidades de formación céntranse en áreas de coñecemento relacionadas coa mecanización dos procesos produtivos, o aforro de insumos, a incorporación de criterios ambientais nas operacións e a xestión de recursos (auga, maquinaria, fertilizantes, produtos fitosanitarios, persoal, etc.).
• A outra metade das incorporacións prodúcense nunha variedade de sectores, como as froitas e hortalizas, as viñas, a cría intensiva de aves e porcos e a apicultura. A formación requirida debería abordar as cuestións específicas de cada sector, pero outras habilidades serán comúns a todos os subsectores, como a xestión da calidade (a través de DOP, IGP, produción ecolóxica, produción integrada), trazabilidade, mercadotecnia e comunicación corporativa.
• En canto ás novas tecnoloxías , as necesidades de formación céntranse principalmente no uso e a incorporación de tecnoloxías destinadas a mellorar a eficiencia do uso de insumos, así como en ferramentas dixitais: sistemas de información xeográfica (SIX), sistemas de teledetección e software de xestión para os sectores agrícola, gandeiro e forestal.
• A importancia do regadío na agricultura española tamén xustifica o reforzo da formación en técnicas e tecnoloxías de rega. Ante as perspectivas de secas máis frecuentes asociadas ao cambio climático, é necesario ampliar o coñecemento sobre a dinámica do solo, a protección da auga, as técnicas de rega e o uso de tecnoloxías, sendo especialmente importante a conservación da auga e da enerxía.
• O crecemento do emprego asalariado no sector require a inclusión de programas de formación relacionados coa xestión de persoal , a planificación e contratación das necesidades de forza de traballo, os riscos laborais e a loxística. Do mesmo xeito, no que respecta á xestión das explotacións agrarias, é necesario mellorar a formación en procedementos administrativos e na xestión de axudas.
• Nas primeiras etapas de constitución, sobre todo cando se entra desde fóra do sector e sen vínculos familiares, un dos maiores retos é a capacidade de realizar investimentos. Neste sentido, é aconsellable que os programas de formación inclúan módulos sobre planificación estratéxica , análise de custos e accións centradas no aforro no uso de insumos, así como nas asociacións.
• Finalmente, o dominio dos contidos ambientais é fundamental para todos os profesionais agrícolas, non só polos requisitos regulamentarios, senón tamén pola maior rendibilidade que se obtén ao abordar estas cuestións.

Finalmente, o estudo tamén aborda a creación dunha Rede de Granxas de Acollida e a posta en marcha dun programa de visitas de formación para mozos a explotacións para aumentar os seus coñecementos e satisfacer as súas necesidades de formación.