• Un proxecto de investigación do grupo ICSO propón un sistema dixital alimentado por Intelixencia Artificial (IA) que permite aos veciños do rural un maior acceso á atención médica.
• Os algoritmos establecen rutas para vehículos médicos de forma eficiente, rápida e personalizable.

É efectivo o modelo de “ territorios de 45 minutos ” no rural de España? Si, ou polo menos achegándome. Esta é a pregunta á que tenta responder un estudo recente do grupo de investigación interuniversitario ICSO . O seu obxectivo é facer máis accesible a asistencia sanitaria aos concellos rurais do noso país, concellos onde os veciños se atopan con barreiras para acceder aos centros de saúde ou consultorios médicos.

Os "territorios de 45 minutos" teñen a súa orixe na " cidade de 15 minutos ", un termo cada vez máis popular que define aqueles núcleos de poboación onde os veciños poden cubrir as súas necesidades básicas en 15 minutos a pé ou en bicicleta. Así, tendo en conta variables como a densidade de poboación e a distancia, considérase que este concepto se estende ata os 45 minutos no rural.

Segundo datos do Ministerio de Agricultura, Pesca e Alimentación , o 85% do territorio español son zonas rurais que albergan o 15,9% da poboación . Deles, o 9% incumpre a "regra dos 45 minutos ". A partir desta información naceu un proxecto desenvolvido por investigadores da Universidade Aberta de Catalunya , da Universidade Autónoma de Barcelona e da Universidade Politécnica de Valencia .

Funcionamento do modelo proposto

O programa consta dun modelo informático coas seguintes características:

• Desenvolvido mediante algoritmos de enrutamento escalables e personalizables que establecen rutas eficientes para os vehículos de asistencia médica.
• Parámetros que definen as rutas: en función de prioridades, tempos de visita e distancia de percorrido.
• Utilización de ferramentas de Intelixencia Artificial: deseñadas para resolver problemas avanzados de optimización.

Conclusións do estudo

O proxecto, que se publicou como recurso aberto para a súa adopción en diferentes territorios, xerou unha simulación na provincia de Segovia, onde o 11,8% dos concellos están a máis de 45 minutos a pé dun centro de atención primaria. As conclusións deste estudo de caso son as seguintes:

• Eficiencia e accesibilidade nos servizos de saúde rurais : O modelo proposto mellora a programación e o itinerario asistencial no rural, tendo en conta as limitacións tecnolóxicas e a avanzada idade de moitos residentes.
• Implicacións teóricas e prácticas : os resultados subliñan a importancia de considerar factores como a cobertura e fiabilidade do servizo, a sustentabilidade ambiental mediante o uso de vehículos eléctricos e a flexibilidade na programación de visitas para acomodar as necesidades dos pacientes.
• Orientacións futuras de investigación : suxírese optimizar o modelo cunha función obxectivo máis completa, explorar a inclusión de vehículos de transporte alternativos (como os helicópteros) e mellorar a planificación de visitas a longo prazo para equilibrar o alcance e a calidade dos servizos no medio rural.