• RRN Foku Taldeak lurretarako sarbidea eta nekazaritza-lurren belaunaldien berritzea errazteko ondorio eta proposamen nagusiak aurkeztu ditu.
• "Lurrera Sarbideari buruzko Azterlana", Nekazaritza, Arrantza eta Landa Garapen Ministerioak (MAPA) sustatutako diziplina anitzeko aditu talde batek egindako hausnarketa kolaboratiboaren emaitza, laguntza dokumentu gisa balioko du bai egungo 2021-2027 NEPB Plan Estrategikoa garatzeko, bai nekazaritza sektoreko eta landa eremuetako eragileek etorkizunean ekimenak ezartzeko.

Lurretarako Sarbideari buruzko Foku Taldea (GFAT), José Emilio Guerrero Ginel Kordobako Unibertsitateko irakasleak koordinatua, Nekazaritza, Arrantza eta Elikadura Ministerioak (MAPA) sustatutako ekimena da, hirukoitz helburu duena:

1. Aztertu lurzorurako sarbidearen egungo egoera Espainian ikuspegi desberdinetatik.
2. Identifikatu nekazari gazteek eta berriek lurra eskuratzeko aurkitzen dituzten oztopoak
3. Familia-nekazaritza eredua mantentzen duten profesional gazte berrien garapenean lagunduko duten arazoari irtenbide praktiko posibleak aztertu .

Konstituzioa

2020ko hasieran sortu zenetik, GFATek 30 aditu baino gehiago inplikatu ditu lurzorurako sarbidearen arazo konplexua diziplina anitzeko ikuspegi batetik jorratzeko. GFATeko kideak hainbat jatorritakoak dira, besteak beste, Estatuko Administrazio Orokorrekoak (MAPA, FEGA, Katastroko Zuzendaritza Nagusia), eskualdeko eta udaleko administrazioetakoak, nekazaritza sektorekoak (nekazaritza erakunde profesionalak, kooperatibak), talde operatiboetakoak, tokiko ekintza taldeak, sare publiko-pribatuak, akademiakoak eta finantza sektorekoak.

Carolina Gutiérrez Ansótegui Landa Garapeneko zuzendariordeak belaunaldien berritzeak eta nekazari eta abeltzain gazte eta berriek lurretarako sarbidea izateak MAPArentzat duten lehentasuna azpimarratu zuen. " Lankidetza, lankidetza eta diseinu integratua, ustiategien transferentziak jorratu eta errazteko, araudia berrikusi eta eguneratzeko eta prozedurak sinplifikatzeko beharra, baita gazteentzako prestakuntza, aholkularitza, tutoretza eta informazioa bezalako alderdietan sakontzearen garrantzia ere, ikerketa honetatik ateratzen diren ikuspegi nagusietako batzuk dira."

Zailtasunak eta aukerak

Lurrak eskuratzerakoan, nekazari eta abeltzain gazteek zailtasunak dituzte honako hauek direla eta:

• lurraren balio emozionala, familia-ingurunetik kanpoko transmisioa eragozten duena,
• lurren erosketa eta salmentaren gaineko zerga-presio handiak,
• informazio falta edo
• lehiakortasunaren igoera eta lurren bereganatzea, besteak beste.

Testuinguru honetan, ordea, badaude aukerak eta ekimenak , hala nola:

• lur bankuak,
• kudeaketa bateratuko ekimenak edo
• proba-agrobasogintza espazioak.

Aurkezpen eguna

Egunean zehar , Foku Taldearen barruan sortutako sei azpitaldeen koordinatzaileek azterketa-arlo bakoitzetik ateratako ondorio nagusiak partekatu zituzten.

1. I. azpitaldeak, “ Lurren eskualdatze politikak eta lurzoruaren erabileraren plangintza”, hiru ekintza-ildo identifikatu ditu:

i) Errealitatera egokitu eta lurren abandonuaren arazoa konpontzera bideratu ahal izateko arau-esparrua erreformatu eta eguneratzea.

ii) Lurralde-ikuspegitik arazoa jorratuz eta ustiategi mistoak integratuz, ustiategien erregistroa eguneratzea.

iii) Belaunaldien berritzeko ereduan inklusiboa izan, familiaz kanpoko berritzea sustatuz eta landa-eremuen eta hiri-eremuen artean aurretik dauden gizarte-loturak aprobetxatuz.

B) II. azpitaldeak “ Nekazaritza politikak: NPB eta Espainiako araudia” nabarmendu du:

i) NEPBren esparruan benetako nekazariaren definizio bat ezartzeko beharra, figura inklusiboagoa lortzeko, eta basozain edo agrobasozain aktibo baten figura kontuan hartzeko.

ii) Nekazaritza-ustiategien modernizazioari buruzko 19/1995 Legea eta bertan nekazari profesionalaren definizioa berrikusteko beharra.

iii) 65 urterekin jarduera goiz uztea sustatzearen eta gazte baten ezarpenarekin lotzearen garrantzia.

C) III. azpitaldeak “ Nekazaritzako lanbiderako prestakuntza eta sarbidea” adierazi du ustiategietako inbertsioen eta lurren erosketen kudeaketari eta bideragarritasunari buruzko aholkularitza hobetzeko beharra. Bere proposamenen artean, honako hauek ere nabarmendu zituen:

i) Jardueran parte hartu aurretik ideiak eta proiektuak modu praktikoan probatzeko espazioak eta baliabideak sustatu.

ii) Prestakuntza praktikoarekin eta gazteen benetako esplotaziora egokitzapenarekin lotutako tutoretza- edo laguntza-programak sustatzea.

D) IV. azpitaldeak, “ Ekimenen azterketa” izenekoak, lurretarako sarbidea errazteko ekintzak honako hauetara bideratzea gomendatu du:

i) Zigortzailea baino pizgarrietan oinarritutako ikuspegia (laguntzen edo zerga-neurri onuragarrien bidez).

ii) Administrazioen aldetik laguntza handiagoa, bitartekari edo erraztailearen irudiaren bidez, lurralde bakoitzerako informazio eta aholkularitza sistema bakarrarekin.

iii) Kudeaketa bateratuko ereduak , hala nola lurren kudeaketa komunaren ekimenak edo nekazaritzako ekipamenduen kooperatibak.

iv) Administrazioen eta eragile pribatuen arteko lankidetza eta jarraibideen, jardunbide egokien giden eta gomendioen bidez aurrera egitearen aldeko lehentasuna.

E) V. azpitaldeak, “ Finantzaketa eta zergak” izenekoak, bere proposamenen artean aipatu ditu :

i) Lurretarako sarbidea errazteko zerga-pizgarriak , hala nola gizarte segurantzako kotizazioak edo nekazari gazteei lurrak saltzean ondasun-irabaziengatiko zerga-salbuespenak.

iii) Neurrien eragina ebaluatzeko aldez aurretiko azterketa zehatzak egitea.

iii) NPBk eskaintzen dituen aukeren erabilera hobetzea eta kapital-laguntza hainbat finantza-tresnarekin batera erabiltzea.

F) VI. azpitaldeak “ Informaziorako sarbidea” iradoki du:

i) Lurzorurako sarbidea lortzeko eta sektorean presentzia ezartzeko beharrezko informazio guztia duen plataforma digital bat garatzea, eta baliabide komun gisa balio izatea, beren espezializazio-mailako eragile publiko eta pribatu guztiek parte hartu, lagundu eta informazioa lortzeko.

ii) Katastroko datuen eta informazio geografikoaren garrantzia azpimarratzea, baita lurzoruaren merkatuari buruzko informazio zehatza izatea ere.

iii) Datuen balioa nabarmendu erabakiak hartzeko eta plangintza hobea lortzeko.

“ Lurretarako Sarbide Azterketa. Lurretarako Sarbide Foku Taldearen Azken Dokumentua ” esteka honen bidez eskura daiteke:

https://www.mapa.gob.es/es/desarrollo-rural/temas/jovenes-rurales/grupo-acceso-tierra